Nağdsız hesablaşmalar niyə inkişaf etmir?

01-08-2019 / 15:49

Mərkəzi Bank, Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatası rəqəmsal ödənişlər bazarına yeni oyunçuların daxil olmasında maraqlıdırmı ?

Nə üçün bizdə e-pul, mobil pul kisəsi, ani ödəniş, NFC, QR Kod və s. bu kimi ödəniş məhsulları və texnologiyalar tətbiq edilmir ?

Xeberler.az bildirir ki, dünən keçirilən toplantıda Prezident nağdsız ödənişlərin aşağı səviyyədə olmasına diqqət çəkib. Bu sahədə ciddi addımların atılmasının vacibliyini qeyd edib. Nağdsız hesablaşmaların aşağı səviyyədə olmasının səbəblərini Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatası, Mərkəzi Bank və digər aidiyyatı qurumlar çox gözəl bilir.

Məsləyə İnternet Formunun Prezidenti, ekspert Osman Gündüz münasibət bildirib. Onun sözlərinə görə, əsas problemlər ölkədə konservativ maliyyə-bank siyasəti ilə bağlıdır. Ekspert bildirib ki, bu gün rastlaşdığı situasiya onu nağd əməliyyat aparmağa vadar edib.  Günay Sığorta şirkətinin xidməti üçün kartla ödəniş etmək istəyib, lakin bildirilib ki, kartla ödəndikdə kartın aid olduğu bankın tələbinə görə 3% əlavə rüsum tutulacaq. Bu kimi problemlər əksər xidmət sahələrində var. Bütün bu rüsumları da banklar müəyyən edib.

Dünya təcrübəsi göstərir ki nağdsız hesablaşmanı artırmaq üçün stimullaşdrıma, həvəsləndirmə çox vacibdir. Bu sahədə bir sıra addımlar atılsa da yetərli deyil. Bəzən isə bunun tam əksini görürük. Məsələn, tutaq ki sizin bankdakı VÖİN hesabınıza vəsait daxil olub. Təbii ki siz bu vəsaiti banka getmədən kart hesanıbıza köçürüb nağdsız istifadə etmək istəyəcəksiniz. Təsəvvür edin ki indiki halda bu mümkünsüzdür. Mövcud tənzimləmə bu vəsaiti mütləq şəkildə nağdlaşdırmağa məcbur edir. Bunun üçün siz gərək mütləq banka gedəsiniz ,vəsaiti nağdlaşdırasınız və sonra da istəsəniz karta köçürmə edəsiniz. İzahı olmayan vəziyyətdir. Səbəb isə nağdlaşdırma ilə bağlı 1%-lik verginin mövcud olmasıdır.

Bütün əksər qonşu ölkələrdə mobil telefon vasitəsilə təmassız ödəməni nəzərdə tutan NFC texnologiyası tətbiq olunur. Nağdsız ödənişləri stimullaşdıran, təşviq edən ən maraqlı texnoloji həllərdən biridir. Xüsusilə də bizdə telefondan istifadəyə maraq çox yüksəkdir. Lakin indiyədək də bizdə tətbiq olunmur. Mobil operatorlar nə qədər buna cəhd etsələr də konservativ bank siyasətimiz hələlik buna imkan yaratmayıb.
Bunun tətbiqi bizdə nağdsız ödənişlərdə çox böyük dəyişiklik yarada bilərdi.

Ekspert düşünür ki, ödənişlər üçün QR kod texnologiyasından istifadəyə imkan yaradılmalı, həmçinin kartların özündə təmassız ödənişlər üçün imkanlar yaradılmalı və təmassız ödənişə imkan verən xidmətlərin sayı artırılmalıdır. Avtobusda və ya digər sahələrdə kartı sadəcə hansısa qurğuya yaxınlaşdırmaqla gediş haqqı və ya digər xidmətin haqqını ödəmək bir çox ölkələrdə tətbiq olunur.

2018–2020-ci illərdə Azərbaycanda rəqəmsal ödənişlərin genişləndirilməsi üzrə dövlət proqramı qəbul edilib. Lakin bu sahədə işlər çox ləng gedir. Mərkəzi Bank, Maliyyə Bazarına Nəzarət Palatası və digər qurumlar bu istiqamətdə , yeni maliyyə texnologiyalarının və İT-nin tətbiqi sahəsində tez –tez müzakirələr aparsalar da proses sürətlənmir. Rəqəmsal bankçılıq, rəqəmsal ödəniş infrastruktu və rəqəmsal ödəniş texnologiyalarının tətbiq sahəsində vəziyyəti yaxşı hesab etmək olmaz.

İndiyədək ödəniş xidmətləri ilə bağlı Qaydaların qəbul edilməməsinin bir izahı ola bilər ki, Mərkəzi Bank liberallaşmaya, bazara yeni oyunçuların, bank olmayan oyunçuların, FinTex-lərin daxil olmasına elə də maraqlı deyil. ASAN Pay İlə bağlı məsələdə bu çox aydın şəkildə göstərilmişdi.  Bank olmayan ödəniş xidməti qurumlarına qarşı qısqanclıq duyulur.

Osman Gündüz son olaraq qeyd edib ki, müşahidələr göstərir ki, elektron pul, mobil pul kisəsi, ani ödəniş kimi ödəniş məhsulların tətbiqi sahəsində çox ləngiyirik, hətta qonşu ölkələrdən geri qalırıq. Bəlkə də azsaylı ölkələrdən biriyik ki, biz mobil operatorlarımızı maliyyə-bank sektorunun, rəqəmsal ödənişlər sektorunun iştirakçısına çevirə bilməmişik. Ekspert ümid edir ki, maliyyə-bank sektoru üzrə əsas söz sahibləri - Mərkəzi Bank və Maliyyə Bazarına Nəzarət Palatası Prezidentin çıxışında deyilənlərdən nəticə çıxaracaqlar.


ŞƏRHLƏR






sorğu
İT mütəxəssislər iş yerlərini hansı meyarlar əsasında seçir ?
  • Şirkətin yüksək statusuna görə
  • İşin, layihənin xarakterinə görə
  • Əmək müqaviləsinin olmasına görə
  • Yüksək əmək haqqına, mükafatlara və digər güzəştlərə görə
  • Gələcək karyerası üçün əhəmiyyət kəsb etdiyinə görə
  • Maraqlı, işgüzar kollektivə görə