TƏHLİL

"Son günlər kənd təsərrüfatına dövlət dəstəyi ilə bağlı subsidiyaların ləğv edildiyi haqqında məlumatlar yayılır. Əslində isə söhbət əvvəlki, daha köhnə qərarların ləğvindən gedir.

Lakin, yeri gəlmişkən qeyd etmək istərdim ki, subsidiya mexanizmi və subsidiyaların əldə olunması ilə bağlı yeni, mövcud qaydaların özü də təkmil deyil.

Ümumiyyətlə, aqrar sahədə müəyyən islahatlar aparılsa da, irəliləyişlər olsa da, ciddi problemlər hələ də qalır.

Düşünürəm ki, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi aqrar sahəyə dövlət dəstəyi ilə bağlı qaydaları real vəziyyət nəzərə alınmadan, birtərəfli qaydada hazırlayıb. Bununla bağlı istifadə olunan Elektron Kənd Təsərrüfatı İnformasiya sistemi ilə bağlı xeyli müddətdir ki, real bir irəliləyiş yoxdur, sistem özü də bərbad gündədir.

Ölkənin nəhəng aqrar sahəsinin rəqəmsallaşması ilə cəmi bir neçə əməkdaş məşğuldur. Bu sistemdə ən adi inteqrasiya məsələləri həll onunmayıb, hələ də , adı rəqəmsal olan bu sistemə, hansisa torpaq sənədlərini skanerdən keçirib sistemə yükləmək lazım gəlir.

Ümumiyyətlə, müşahidələr göstərir ki, Nazirlikdə aqrar sahənin rəqəmsallaşmasına yanaşma düzgün qurulmayıb. Könüllüləri cəlb edib, fermer və aqranomların əvəzinə hansısa aqrar DATA -nı EKTİS-ə doldurmaqla, torpaq və əkin sahələri ilə bağlı rəqəmsal xəritələr olmadan hansisa bir aqrar DRONU göyə qaldırmaqla, rəqəmsal aqranom problemi həll edilmədən aqrar sahə rəqəmsallaşa bilməz.

Bu qədər zaman keçib, hələ də ortada, konkret bir aqrar probemi həll edən, mütəxəssisə, fermerə kömək edəcək bir aqrar rəqəmsall həll ortada yoxdur.

Subsidiya mexanizmində isə düşünürəm ki, real kənd təsərrüfatı ilə məşğul olmaq prinsipi əsas götürülməyib, əksinə torpaq sənədinin adı-təyinatı kənd təsətrrüfatı olması əsas götürülüb.

Bu cür qüsurlu yanaşmada isə faktiki mövcud təsərrüfatlar dəstəkdən kənar qalıb və dövlətdən dəstək alanlar isə bundan sui istifadə edərək, dövlətdən güzəştlə aldığını qara bazara yönəldib.

Nəticə isə ağlasığmazdır, dövlətdə gübrənin bir kisəsi güzəştsiz 26 manat 67 qəpik, bazarda isə 18 manatdır. Bəli, bazarda satılan həmin 18 manatlıq gübrə dövlətdən güzəştlə 8 manata alınandır, istifadə edilmədən satışa çıxarılır.

Yəni, real təsərrüfatı olan fermer məcburdur ki, kiminsə dövlətin dəstəyindən istifadə edərək əldə etdiyi resursdan yenidən bəlli məbləği ödəyərək istifadə etsin. Çünki güzəştsiz olan gübrə dövlətdə, qeyd etdiyim kimi 26.67-dir.

Düşünürəm ki, dövlərin dəstəyi, subsidiya mexanizmi elə qurulmalıdır ki, real olaraq bu sahə ilə məşğul olan fermerlərin hamısı üçün bu dəstək əlçatan olsun. Belə olan halda qara bazara da tələbat olmazdı.

Ümumiyyətlə, son zamanlar həm də intensiv -"ağıllı" bağçılıqla maraqlandığımdan və məşğul olduğumdan, bu sistemlə daha yaxından tanış olanda görmək olur ki , ciddi problemlər var. Bu istiqamətdə təkliflərimi də Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinə , aidiyyatı bölmələrə çatdırmışam.

Yeri gəlmişkən, bir müddət öncə məhz qeyd etdiyim problemlərlə bağlı, korrupsiyaya qaşı mübarizə çərçivəsində "Aqrolizinq" qurumlarında korrupsiya və saxtakarlıqlarla bağlı ciddi tədbirlərin görüldüyü bildirilirdi".

Azərbaycan İnternet Formunun Prezidenti Osman Gündüz