Bəzi xəbərlər:

SORĞU

Bütün sorğular

BLOGLAR

21.04.2012 HTC bundan sonra klaviaturalı model çıxarmayacaq
18.04.2012 Samsung və Apple CEO-ları görüşəcək
17.04.2012 .@Azercell də Zero Facebook xidmətini istifadəyə verdi
17.04.2012 Foursquare 20 Milyon istifadəçiyə çatdı
16.04.2012 Samsung Galaxy S3, 3 Mayda tanıdılacaq
13.04.2012 Yenilənən LiveTV.az və online yayımlar.
12.04.2012 "Google Plus" dizaynını dəyişir
11.04.2012 "Azerfon-Vodafone" bağlandı (?)
11.04.2012 GoMap.az bazasında Gürcüstanın elektron xəritəsi yaradılmışdır
11.04.2012 "Chrome OS" yeniləndi

Yazara məktub göndər

Məqalələrinin sayı:

Luminiset lampaları: sərfəli qənaət, yoxsa həyati təhlükə?

13.10.2009 [10:45]

Fontu böyüt:

Böyük Britaniyadan olan 62 yaşlı pensiyaçı Valeri Hemsli-Flint həyatının sonunadək özünü təmin etmək üçün 1100 ədəd közərmə lampası (İliç lampası) alıb. Bunun üçün öz pensiya fondundan 500 funt sterlinq xərcləməli olub.

“Daily Mail” qəzetinin yazdığına görə, qadının bu addımı Avropa Birliyi (AB) ölkələrində sentyabrın 1-dən közərmə lampalarının istehsalı, idxalı və satışına qadağa qoyulması ilə bağlıdır. Keçmiş müəlimə olan Valeri Hemsli-Flint isə adi lampaların əvəz edildiyi enerji qənaətli lampaların oxumaq üçün kifayət qədər parlaq olmadığını bildirir. Həm də enerji qənaətli lampanın yandırılması zamanı yaranmış titrəmə adamlara pis təsir edir, epilepsiyalara səbəb olur.
Bu yenilik AB dəyərlərini yavaş-yavaş qəbul edən Azərbaycanda da tətbiq edilə bilər.

Azərbaycanlı ekspertlər isə luminiset lampaları (enerji qənaətli lampalar) insan həyatı üçün təhlükəli sayırlar. Ovtomoloq-həkim Səfər Səfərov bildirir ki, luminisent lampaları daha çox gözə ziyandır. Həkimin sözlərinə görə, həmin lampalar yanarkən müəyyən amplituda şəklində əsmə baş verir ki, insan gözü həmin hers tezliyini qavraya bilmir. Əsmə nəticəsində gözün kiprik əzələləri yorulur, gözün hərəkətində əmələ gələn gərginlik isə spazm yaradır.

S. Səfərov luminiset lampalarından ofislərdə, evlərdə istifadə etməyi məsləhət görmür: “Bu tip lampalardan yalnız qısa zamanda istifadə etmək mümkündür, uzun muddətli istifadəsi ziyanlıdır”.

Ekoloq Telman Zeynalov da luminiset lampalarının insan orqanizmi üçün ziyanlı olduğunu, xərçəng xəstəliyi yaratdığını əsas gətirərək Azərbaycanda bu tip lampalara keçilməsini erkən atılmış addım hesab edir. Onun sözlərinə görə, bu lampalara keçməmişdən əvvəl istifadə edilmiş lampaların təkrar istehsalı üçün müəssisələr yaradılmalıdır. “İstifadə olunmuş yararsız lampalar ətraf mühitin, suyu çirklənməsi ilə nəticələnə, xəstəliklərin yaranmasına səbəb ola bilər. Hər gün zibilliyə atılan yüzlərlə lampanın zibillərlə birlikdə yandırılması zamanı onlardan qalхan tüstü ekologiyaya ciddi zərər vurur. Çünki onların tərkibində civə ilə yanaşı, bir sıra kimyəvi maddələr də var”, deyə T. Zeynalov bildirir.

Ekoloq məsləhət görür ki, közərmə lampalarından istifadəni hələlik davam etdirmək lazımdır.
Azərbaycan Texniki Universitetinin baş müəllimi Sakit Niftiyev isə bildirir ki, luminiset lampalarının ən zərərli cəhəti titrəmə effektinin olmasıdır ki, nəticədə gözlər yorulur. Titrəmə nəticəsində işığın təsirindən hətta dəzgahın fırlandığı hiss olunmur. Həmin lampaların istifadəsi zamanı rənglər təhrif olunur. Müəllimin sözlərinə görə, köhnə elektromaqnit qoşulma sistemli luminiset lampalarından fərqli olaraq, indi tətbiq olunan elektron sistemli lampalarda titrəmə tənzimlənir.

S.Niftiyev bu cür lampaların evlərdə istifadəsini normal hesab etsə də, mütaliənin ziyanlı olduğunu deyir. Bu lampalar uzun müddətli yandırma üçün effeklidir, tez-tez yandırıb-sondürmək olmaz.
Millət vəkili Nazim Məmmədov isə qənaətcilik baxımından bu cür lampaların Azərbaycanda da tətbiqini məqsədəuyğun hesab edir. Həmin lampaların insan orqanizminə ziyanlı olması ilə bağlı fikirlərin şübhə doğurduğunu deyən millət vəkili bunu piarın təkib hissəsi hesab edir. “Qənaətli lampaların tətbiqi ilə adi lampa istehsalçıları ilə məşğul olan zavodların bazarda rəqabətə dözümlülüyü azalır, sıradan çıxma təhlükəsi yaranır. Avropada istehsal olunan mallar ekoloji baxımdan yoxlandıqdan sonra tətbiqinə icazə verilir. Hesab edirəm ki, luminiset lampaları elektrik enerjisinin qənaəti baxımından sərfəli texnologiyadır və onun tətbiqi müsbət qarşılanmalıdır. Azərbaycanda bu tip lampaları istehsal edən zavod olmasa da, bu texnologiyanı respublikaya gətirmək lazımdır”.

S.Niftiyev söylənilən neqativ hallara baxmayaraq, luminiset lampalarının qənaətli və istismarının uzunmüddətli olmasını inkar etmir. Onun fikrincə, luminiset lampalarında enerji sərfiyyatı 5 dəfə az olduğundan bunun Azərbaycanda tətbiq olunması enerji sərfiyyatını xeyli azaldar. Belə ki, 20 Vatt-lıq lampanın verdiyi işıq közərmə lampasının 100 Vatt-ına bərabərdir, istismar müddəti isə 2000-20 000 min saatdır.

Mütəxəssis luminiset lampalarının ətraf mühit üçün zərərli olduğundan lampa tullantılarının utilizasiya yolu ilə ləğvini vacib sayır: “İstifadəsi başa çatmış lampaları zibilliyə atmaq olmaz. Onun tərkibində 40-60 milliqram civə var, ona görə də tullantısı kimyəvi yolla zərərsiləşdirilməlidir. Əks halda ətraf mühit zəhərlənə bilər”.

Bununla belə, Azərbaycan bazarlarında luminiset lampaları satılır və bu lampalar heç də hər zaman keyfiyyət normalarına cavab vermir. http://anspress.com/

xeberler.az

Oxunub: 1 dəfə